ενοτητα 1(αχώριστα μόρια) ασκήσεις

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τα αχώριστα μόρια είναι μονοσύλλαβες ή δισύλλαβες λέξεις που λειτουργούν ως προθήματα σε σύνθετες λέξεις, δηλ. αποτελούν το α΄ συνθετικό τους . Τα περισσότερα αχώριστα μόρια έχουν αρχαία ελληνική προέλευση (λόγια), ενώ λίγα δημιουργήθηκαν στα νεότερα χρόνια ( λαϊκά)

Αχώριστα μόρια : Ασκήσεις(ενότητα 1)

1. Σχηματίστε σύνθετα με τα αχώριστα λαϊκά μόρια και τις παρακάτω λέξεις:
α – στερητικό, ανα ,ξε ,αν

Π.χ φλούδα                   ξεφλουδίζω
τρέχω                                  αέρας                                  φεύγω
σκέλη                                  θεμιτός                                δασώνω
πόρτα                                 νύχτα                                      ήθος
όπλο                                    βροχή
ελπίζω                                 οχυρώνω

2.  Να συμπληρώσετε τα κενά με πρώτο συνθετικό το δισ- (δι-) ή το δυσ- ανάλογα με το νόημα.
1. Το δ….τιχο αυτό το έγραψε ο ποιητής για τη σύντροφο του.
2. Στην παλιά μου γειτονιά ελάχιστα σπίτια ήταν δ….ώροφα.
3. Η τοπική εφημερίδα δημοσίευσε ένα δ….στηλο άρθρο για τη δραστηριότητα του σχολείου μας.
4. Να χρησιμοποιήσεις αδιάσειστα επιχειρήματα, γιατί είναι άνθρωπος δ….πιστός.
5. Παντρεύτηκε νέος και πρόλαβε ν” αποχτήσει δ….έγγονα.
6. Όλες οι προβλέψεις για το μέλλον είναι δ….οίωνες.
7. Δύσκολα βρίσκει φίλους ένας δ….τρόπος και δ….πρόσωπος άνθρωπος.

5. Να γράψετε σύνθετες αντώνυμες λέξεις με πρώτο συνθετικό τα αχώριστα μόρια που σας δίνονται στην παρένθεση.
(αει-, υπο-, υφ-, περι-, ομο-, ενδο-, διχο)
αντώνυμα
φυλλοβόλος ………………………………….
αλλόθρησκος ……………………………..
ομόνοια ……………………………………….
αζήτητος ………………………………………
εξωγενής ……………………………………..
προϊστάμενος………………………………..

6. Σχηματίστε σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό ένα από τα εξής: α) το δι-, δισ-, από το αριθμητικό δύο β) το δυ-, θέμα του δύο γ) το δυσ- (= δύσκολος, κακός), αχώριστο μόριο, και δεύτερο συνθετικό μία από τις λέξεις που δίνονται στη στήλη.
β” συνθετικό σύνθετες λέξεις
τύχη                           πρόσωπο                              γένος
πίστη                          γλώσσα                                τρόπος
λέξη                            αρχή                                      κάμπτω