Ραψωδία Π

                  (ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ)

1.Ποια κατάσταση επικρατεί στο αχαϊκό στρατόπεδο στην αρχή της ραψωδίας Π  (τραυματισμένοι αρχηγοί, οι Τρώες έχουν φτάσει στα πλοία, φωτιά στο καράβι του

Πρωτεσίλαου παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του Αίαντα).

2.Ποια ήταν η πρόταση του Νέστορα, την οποία ο Πάτροκλος μεταφέρει στον Αχιλλέα ως δική του στην πρώτη σκηνή της ραψωδίας Π,στ. 1-100 (να μπει στη μάχη ο Πάτροκλος με τα όπλα του Αχιλλέα ,οδηγώντας τους Μυρμιδόνες).

3.Ποια ήταν η μερική υποχώρηση του Αχιλλέα (επιτρέπει στον Πάτροκλο να φορέσει την πανοπλία του και να οδηγήσει τους Μυρμιδόνες στη μάχη. Το μόνο όπλο που κρατάει ο Πάτροκλος και δεν ανήκει στον Αχιλλέα είναι το δόρυ, γιατί το δόρυ του Πηλείδη, βαρύ και μεγάλο, δεν μπορούσε κανείς άλλος να το σηκώσει και να το χειριστεί με επιτυχία).

4Ποια ήταν τα κατορθώματα του Πάτροκλου από τη στιγμή που βγήκε στη μάχη (κάνει τους Τρώες να υποχωρήσουν, σώζει το καράβι του Πρωτεσίλαου από τη φωτιά, τρέπει τους Τρώες σε άτακτη φυγή).

1^η  ΟΜΑΔΑ: Ασχολείται με τα στάδια της αριστείας του Πάτροκλου, με το θέμα της σύμπραξης θεών και ανθρώπων για το θάνατό του και με τον ανθρωπομορφισμό και τα ελαττώματα των θεών στην Ιλιάδα. 

    α) Να καταγράψετε όλες τις κερδοφόρες μάχες του Πάτροκλου που θα βρείτε στο απόσπασμά μας και να δικαιολογήσετε το χαρακτηρισμό της αριστείας που του αποδίδεται.

    β) Ποιος θεός και ποιοι θνητοί σύμπραξαν για το θάνατό του;

    γ) Τι εννοούμε όταν μιλάμε για ανθρωπομορφισμό των θεών στην Ιλιάδα και γιατί λέμε ότι εμφανίζονται να έχουν τα ίδια ελαττώματα και πάθη με τους θνητούς; Να αναφέρετε ένα τέτοιο παράδειγμα μέσα απ’ το απόσπασμά μας.

2^η  ΟΜΑΔΑ: Εξετάζει τον τρόπο θανάτωσης του Πάτροκλου και τη σημασία της απώλειας αυτής για την εξέλιξη της πλοκής του έπους.

 α) Να καταγράψετε αναλυτικά τόσο τα πρόσωπα όσο και τις ενέργειές τους που οδήγησαν στη θανάτωση του Πάτροκλου στην Π ραψωδία.

     Β)Ως προς την εξέλιξη της πλοκής της Ιλιάδας, τι ρόλο έπαιξε ,κατά τη   γνώμη σας, ο θάνατος του Πάτροκλου στην απόφαση του Αχιλλέα να επιστρέψει, αμέσως μετά από αυτόν, στο πεδίο της μάχης; Ήταν αυτός επαρκής λόγος για τον Αχιλλέα, προκειμένου να άρει τη μήνη του απ’ τον Αγαμέμνονα και να ριχτεί με τους Μυρμιδόνες του στη μάχη;

3^η  ΟΜΑΔΑ: Διερευνά τα στοιχεία της άτης και της ύβρης στη συμπεριφορά του Πάτροκλου και του Έκτορα και την τιμωρία που τα παραπάνω επιφέρουν στους θνητούς.

    α) Αφού εξηγήσετε τους όρους «άτη» και «ύβρις» στην ομηρική κοινωνία, να επισημάνετε τα στοιχεία αυτά στη συμπεριφορά, τόσο του Πάτροκλου, όσο και –στη συνέχεια- του Έκτορα, όπως αυτά εμφανίζονται μέσα απ’ τους στίχους της Π ραψωδίας.

    β) Αποτελεί, λοιπόν, ο θάνατος των παραπάνω ηρώων την επιβεβλημένη μορφή τιμωρίας τους, με βάση την ομηρική αντίληψη περί ηθικής; Με ποιο λεκτικό όρο αποδίδουμε την τιμωρία στα ομηρικά έπη; 

4^η  ΟΜΑΔΑ: Καταγράφει και αναλύει συγκεκριμένα είδη αφηγηματικής τεχνικής (πλατιά παρομοίωση, προοικονομία, τριτοπρόσωπη αφήγηση, ευθύς λόγος) στον ομηρικό ποιητικό λόγο.

α) Να εντοπίσετε στο απόσπασμά μας και να αναλύσετε δύο (2) παραδείγματα εκτεταμένης παρομοίωσης.

    β) Τι προοικονομεί ο Πάτροκλος στον Έκτορα, μέσα απ’ τα λόγια του, στους στίχους 844 έως 854; Δικαιολογήστε την προοικονομία αυτή στα πλαίσια της ομηρικής ηθικής.

    γ) Ο ποιητής αναφερόμενος, στο απόσπασμά μας, στον Πάτροκλο, εγκατέλειψε από κάποιο σημείο και μετά την τριτοπρόσωπη αφήγηση και στη θέση της έβαλε τον ευθύ λόγο. Σε τι τον εξυπηρέτησε, αρχικά, η τριτοπρόσωπη αφήγηση και σε τι, στη συνέχεια, ο ευθύς λόγος;   

ΟΛΕΣ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ:

Προσεγγίζουν αισθητικά τη συγκεκριμένη ραψωδία, μέσα από την εικονογράφηση και την εικαστική τεχνη(αγγειογραφία , γλυπτική ,σκιτσογραφία , φωτογραφίες) που προσφέρει το σχολικό εγχειρίδιο και το διαδίκτυο.

Ποιες, κατά τη γνώμη σας, λεπτομέρειες θέλησε να αποδώσει ο κάθε καλλιτέχνης με το έργο του;