Ιλιάδα (Δομή ραψωδιών α,β,γ,δ,ε,ζ)

ραψωδία α 494 – 612 (Β' Γυμνασίου)

ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.494-531: Η Θέτις στον Όλυμπο – Ο διάλογός της με το Δία.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.532-571: Διάλογος Ήρας – Δία.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.572-612: Η παρέμβαση του Ήφαιστου – Το κλείσιμο της μέρας.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η κοινωνική οργάνωση των θεών και η σχέση της με την ανδροκρατούμενη κοινωνία των θνητών.

2)      Η σχέση της σύγκρουσης στον Όλυμπο με τη σύγκρουση στο στρατόπεδο των Αχαιών.

3)      Έριδες των θεών για χάρη των θνητών.

4)      Η θεϊκή οικογένεια.

5)      Το πάθημα του Ήφαιστου.

6)      Η εναλλαγή σοβαρού και κωμικού στοιχείου.

Η σχέση της σύγκρουσης στον Όλυμπο με τη σύγκρουση στο στρατόπεδο των Αχαιών:                                                                                                                   ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ:

1)      Η σύγκρουση έρχεται ύστερα από μια ικεσία.

2)      Συγκρούονται οι δύο πρώτοι στην κοινωνία τους.

3)      Η σύγκρουση έχει στην αρχή της μορφή ήπιας αντιπαράθεσης.

4)      Η σύγκρουση κορυφώνεται με ένα ξέσπασμα που συνοδεύεται από βαρύτατους χαρακτηρισμούς και απειλές.

5)      Ο αρχηγός δηλώνει ότι θα καταφύγει στη βία.

6)      Ο ένας από τους δύο αντιμαχόμενους υποχωρεί.

7)      Κάποιος μεσολαβεί για να εκτονώσει την ένταση.

8)      Οι άλλοι συμμετέχοντες δεν τολμούν να παρέμβουν.

   ΔΙΑΦΟΡΕΣ:

1)      Στον Όλυμπο δυνατότερος είναι ο αρχηγός. Στο στρατόπεδο των Αχαιών, δυνατότερος και γενναιότερος είναι ο δεύτερος.

2)      Στον Όλυμπο ξεσπάει μόνο ο Δίας, ενώ στο στρατόπεδο των Αχαιών ξεσπούν και ο Αγαμέμνονας και ο Αχιλλέας.

3)      Ενώ στον Όλυμπο ύβρεις και απειλές εκτοξεύει μόνο ο Δίας, στο στρατόπεδο των Αχαιών ο Αγαμέμνονας και ο Αχιλλέας υβρίζουν και απειλούν ο ένας τον άλλον.

4)      Η Ήρα δεν αμφισβητεί την ηγετική θέση του Δία, ενώ ο Αχιλλέας αμφισβητεί την ηγετική θέση του Αγαμέμνονα.

5)      Η Ήρα υποχωρεί από φόβο, ενώ ο Αχιλλέας υποχωρεί ύστερα από παρέμβαση της Αθηνάς.

6)      Ενώ η προσπάθεια του Ήφαιστου είναι πετυχημένη, ο Νέστορας αποτυγχάνει να εκτονώσει με θετικό τρόπο την ένταση.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ:

-          Εναλλαγή σοβαρού και κωμικού στοιχείου.

ΡΑΨΩΔΙΑ Β          ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

1)      Το επεισόδιο με το Θερσίτη αποτελεί οργανικό και αναπόσπαστο κομμάτι του έπους και όχι εμβόλιμο και ξένο σώμα.

2)      Ο Θερσίτης επικυρώνει με τον τρόπο του την αλήθεια του Αχιλλέα.          3)      Αποστασιοποιούμενος από το Θερσίτη, ο λαός αποστασιοποιείται από τον Αχιλλέα και πέφτει στην πλάνη του Αγαμέμνονα και του Δία. Η υπόθεση εξελίσσεται έτσι σύμφωνα με τα σχέδια του ποιητή.

4)      Ο λαός έχει την ψευδαίσθηση ότι δίνει μια ηχηρή απάντηση στον Αχιλλέα.

5)      Η αλήθεια του Αχιλλέα θα θριαμβεύσει στο μέλλον, μέσα από τις ολέθριες συνέπειες της πλάνης που στέλνει ο Δίας στον Αγαμέμνονα.

6)      Όπως στον Όλυμπο, έτσι και στη γη το κωμικό στοιχείο λειτουργεί καταλυτικά και εκτονώνει την ένταση.

ΡΑΨΩΔΙΑ Ε ( ΣΤΙΧΟΙ 274 – 430:)

                                                   ΔΟΜΗ:

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 274-329: Η σύγκρουση του Πάνδαρου και του Αινεία με το Διομήδη – Η επέμβαση της Αφροδίτης.

2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 330-380: Ο τραυματισμός της Αφροδίτης από το Διομήδη και η επιστροφή της στον Όλυμπο.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.26-42 και 381-430: Η Διώνη παρηγορεί την Αφροδίτη – Οι θεοί σχολιάζουν το συμβάν.

ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ  (ΣΤΙΧΟΙ 369 – 529)   

                                                         ΔΟΜΗ:                                                                 1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.369-389: Ο Έκτορας στο παλάτι του.                                                 2^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.390-481: Ο Έκτορας συναντάει την Ανδρομάχη.                 

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.482-502: Ο αποχαιρετισμός.

                                                                                                                                                          4^Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.503-529: Έκτορας και Πάρης.

                                         ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:

1)      Η τρυφερή οικογενειακή σκηνή σαν διάλειμμα μέσα στον πόλεμο.

2)      Η ανδρεία, ο φόβος του θανάτου και οι συνέπειες μιας ήττας.

3)      Η θέση της γυναίκας και του παιδιού στην ομηρική κοινωνία.

4)      Το καθήκον προς την πατρίδα και το αίσθημα της τιμής.

5)      Η μοίρα και ο θάνατος.

6)      Το θέμα της συζυγικής ομιλίας.

                                   ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

-          ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ: Τρυφερή, έξυπνη, λογική, προστατευτική.

-          ΈΚΤΟΡΑΣ: Είναι μια «πολεμική μηχανή», γενναίος, πρόθυμος να θυσιαστεί, ευγενική και αισθαντική φιγούρα.